آمونیوم کلراید (نشادر) چیست و کاربردهای محتلف آن در صنایع مختلف؟

نشادر، که با نام علمی کلرید آمونیوم (Ammonium Chloride) شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول NH₄Cl است.

این ماده یک نمک بلوری سفید رنگ و به‌ طور طبیعی محلول در آب است که در بسیاری از کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نشادر یکی از مهم‌ترین نمک‌های آمونیوم است و در طبیعت نیز به‌صورت معدنی به نام سال آمونیاک یافت می‌شود.

نشادر به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود در صنایع مختلف کاربرد دارد.

در صنعت کشاورزی به‌عنوان کود نیتروژن‌دار برای بهبود رشد گیاهان استفاده می‌شود.

همچنین، در صنعت داروسازی به‌عنوان عامل ادرارآور و برای بهبود عملکرد داروهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در لحیم‌کاری، نشادر به‌عنوان یک ماده تمیزکننده برای حذف اکسیدها از سطوح فلزی کاربرد دارد.

همچنین در تولید باتری‌های خشک و برخی مواد شوینده نیز از آن استفاده می‌شود.

این ترکیب به دلیل توانایی در تنظیم pH، در صنایع غذایی و نوشیدنی نیز به‌عنوان افزودنی مجاز و کنترل‌کننده اسیدیته به کار می‌رود.

نام‌های دیگر نشادر، از جمله سال آمونیاک یا آمونیوم کلراید، نشان‌ دهنده گستردگی کاربردهای آن در علوم و صنایع مختلف است.

 

نامگذاری آمونیوم کلراید در زبان‌ های مختلف:

انگلیسی: Ammonium chloride
فرانسوی: Chlorure d’ammonium
آلمانی: Ammoniumchlorid
روسی: Хлорид аммония (Khlorid ammoniya)

 

ریشه‌ های تاریخی نامگذاری آمونیوم کلراید:

نشادر: این نام، ریشه در زبان فارسی دارد و از دیرباز برای این ماده استفاده می‌شده است.

برخی منابع، ریشه این نام را به واژه‌ های فارسی میانه مانند “انوش آدر” (جاویدان آتش) مرتبط می‌دانند که به دلیل وجود نشادر در نزدیکی آتشفشان‌ها و چشمه‌ های آب گرم به این ماده اطلاق می‌شده است.

سال آمونیاک: این نام، به ساختار شیمیایی نشادر اشاره دارد. یون آمونیوم (NH₄+) یکی از اجزای اصلی این ترکیب است و به همین دلیل، به آن سال آمونیاک نیز گفته می‌شود.

میرونیت: این نام، یک نام تجاری است و به محصول خاصی که حاوی کلرید آمونیوم است، اطلاق می‌شود.

نام‌ های تجاری، اغلب برای تمایز محصولات مختلف یک شرکت یا برای ایجاد برندینگ استفاده می‌شوند.

 

ساختار مولکولی آمونیوم کلراید (نشادر) ایرانی:

طبق شکل زیر ساختار این ماده مکعبی می باشد که NH4+ در وسط مکعب قرار دارد و می تواند با یون های کلر موجود در گوشه پیوند هیدروژنی برقرار نماید.

طبق خواص و ویژگی هایی که این ماده دارد،فروش نشادر جز قوی ترین نمک ها با قدرت اسیدیته ی بالا می باشد که در پزشکی به منظور بالا بردن میزان خاصیت اسیدی اوره مورد استفاده قرار می گیرد.

با خوردن این ترکیب، این ماده در کبد متابولیزه می شود و به هیدروکلریک اسید و اوره متابولیزه می گردد.

در دارو های دامپزشکی این ماده به عنوان یک عامل فعال کننده ی دارویی کاربرد زیادی دارد.

نشادر که یک نمک معدنی است به عنوان کریستال های رنگی ، بی رنگ یا به عنوان یک پودر بلوری سفید یافت می گردد

مسمومیت با این ماده امکان پذیر می باشد به طوری که در مطالعات آزمایشگاهی انجام گرفته حدود 50 درصد از موش ها بر اثر مصرف 1650 mg/kg از این ترکیب جان خود را از دست دادند

 

خواص فیزیکی و شیمیایی نشادر ایرانی:

نشادر، با وجود ظاهر ساده و بی‌رنگ خود، خواص فیزیکی و شیمیایی متنوع و جالبی دارد که آن را به ماده‌ای پرکاربرد در صنایع مختلف تبدیل کرده است.

 

خواص فیزیکی نشادر ایرانی:

شکل بلوری: بلور های نشادر اغلب به شکل مکعب یا هشت‌ وجهی هستند.

این ساختار بلوری، بر برخی از خواص فیزیکی مانند هدایت الکتریکی و حرارتی نشادر تأثیر می‌گذارد.

چگالی: چگالی نشادر نسبتاً کم است و این ویژگی به آن اجازه می‌دهد تا به راحتی در آب حل شود.

حلالیت: علاوه بر آب، نشادر در برخی حلال‌ های قطبی مانند الکل نیز قابل حل است.

اما در حلال‌ های غیر قطبی مانند بنزن، حلالیت بسیار کمی دارد.

 

خواص شیمیایی نشادر ایرانی:

خواص اسیدی ضعیف: نشادر در آب حل شده و محلولی با pH کمی اسیدی ایجاد می‌کند.

این خاصیت اسیدی، به دلیل توانایی یون آمونیوم در اهدای پروتون است.

واکنش با بازها: همانطور که گفته شد، نشادر در واکنش با بازها، آمونیاک آزاد می‌کند.

این واکنش، یکی از مهم‌ترین واکنش‌ های شیمیایی نشادر است و در تولید آمونیاک صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پایداری حرارتی: نشادر در دمای بالا تجزیه می‌شود و آمونیاک و هیدروژن کلرید آزاد می‌کند.

این خاصیت، در برخی از فرآیند های صنعتی مانند تولید آمونیاک و اسید هیدروکلریک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص احیاکنندگی: نشادر در برخی شرایط، به عنوان یک عامل احیاکننده عمل می‌کند و می‌تواند یون‌های فلزی را احیا کند.

 

کاربرد های آمونیوم کلراید (نشادر) ایرانی:

نشادر، به عنوان یک ترکیب شیمیایی با خواص منحصر به فرد، در طیف گسترده‌ای از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در ادامه به برخی از مهم‌ ترین کاربرد های آمونیوم کلراید، همراه با جزئیات بیشتر، اشاره خواهیم کرد:

 

کاربرد نشادر ایرانی در صنعت متالورژی:

شار لحیم‌ کاری: نشادر به عنوان شار لحیم‌ کاری عمل می‌کند و با حذف اکسید های سطح فلز، به اتصال بهتر فلزات کمک می‌کند.

تمیزکاری فلزات: نشادر در تمیزکاری فلزات و حذف زنگ‌ زدگی و آلودگی‌ های سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آبکاری فلزات: نشادر در برخی از فرآیند های آبکاری فلزات، به عنوان یک افزودنی استفاده می‌شود.

 

نشادر در گالوانیزه و آبکاری

نشادر در گالوانیزه و آبکاری

کاربرد نشادر ایرانی در صنعت کشاورزی و کود های شیمیایی:

منبع نیتروژن: نشادر یکی از مهم‌ ترین منابع نیتروژن برای گیاهان است و به عنوان یک کود نیتروژنه در کشاورزی استفاده می‌شود.

نیتروژن یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است و نقش مهمی در تشکیل پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک ایفا می‌کند.

تنظیم pH خاک: نشادر به دلیل خواص اسیدی ضعیف خود، می‌تواند pH خاک را تنظیم کند و آن را برای رشد برخی از گیاهان مناسب‌تر سازد.

افزایش بهره‌ وری: استفاده از نشادر به عنوان کود، می‌تواند به افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و بهبود کیفیت آن‌ها کمک کند.

کاربرد نشادر ایرانی در صنعت چرم‌ سازی:

آماده‌سازی پوست: نشادر در فرآیند آماده سازی پوست حیوانات قبل از دباغی، به منظور حذف مو و چربی‌ های اضافی استفاده می‌شود.

تنظیم pH: نشادر به تنظیم pH محیط دباغی کمک می‌کند و به این ترتیب، به فرآیند دباغی سرعت می‌بخشد.

 

نشادر در چرم سازی

نشادر در چرم سازی

 

برخی از کاربرد های نشادر ایرانی در دیگر صنایع:

صنعت داروسازی: علاوه بر استفاده در تولید دارو های سرفه و خلط‌آور، نشادر در برخی از فرآیند های تولید دارو های دیگر نیز کاربرد دارد.

صنعت باتری: نشادر به عنوان الکترولیت در برخی از انواع باتری‌ها، به ویژه باتری‌ های خشک، استفاده می‌شود.

صنعت نساجی: نشادر در فرآیند رنگرزی پارچه، به عنوان یک تثبیت‌ کننده رنگ استفاده می‌شود.

صنعت غذایی: نشادر در برخی از فرآیند های تولید مواد غذایی، به عنوان یک افزودنی استفاده می‌شود.

صنعت آتش‌نشانی: محلول آبی نشادر به عنوان یک عامل خاموش‌کننده آتش استفاده می‌شود.

 

ملاحظات ایمنی هنگام کار با آمونیوم کلراید:

با وجود کاربرد های گسترده نشادر، باید توجه داشت که این ماده در صورت تماس با پوست، چشم یا استنشاق می‌تواند باعث تحریک و آسیب شود.

بنابراین، در هنگام کار با نشادر باید از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کرد و نکات ایمنی را رعایت نمود.

 

تاریخچه آمونیوم کلراید:

نشادر، این ترکیب شیمیایی ساده و در عین حال پرکاربرد، تاریخی طولانی و پیچیده دارد که به هزاران سال پیش بازمی‌گردد.

از زمان‌ های باستان تا عصر حاضر، نشادر همواره نقش مهمی در زندگی انسان ایفا کرده است.

نشادر در تمدن‌ های باستانی:

مصر باستان: یکی از اولین کاربرد های شناخته شده نشادر، در فرآیند مومیایی کردن اجساد بود.

مصریان باستان از نشادر برای خشک کردن و حفظ اجساد استفاده می‌کردند.

رومیان باستان: رومیان نیز از نشادر برای مصارف پزشکی و همچنین در فرآیند رنگرزی پارچه استفاده می‌کردند.

چین باستان: در چین باستان، نشادر برای تولید مواد منفجره و آتش‌بازی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

 

تولید سنتی آمونیوم کلراید:

تا قرن‌ها، نشادر به صورت سنتی و از طریق حرارت دادن مواد آلی مانند مدفوع حیوانات، ادرار و زباله‌ های خانگی تولید می‌شد. این روش تولید، بسیار زمان‌بر و پرهزینه بود و مقدار کمی نشادر تولید می‌کرد.

 

انقلاب صنعتی و تولید صنعتی آمونیوم کلراید:

با آغاز انقلاب صنعتی و پیشرفت فناوری، روش‌ های تولید نشادر نیز متحول شد.

در قرن نوزدهم، با کشف آمونیاک و اسید هیدروکلریک، روش‌ های صنعتی برای تولید نشادر ابداع شد.

امروزه، نشادر عمدتاً از طریق واکنش مستقیم آمونیاک با اسید هیدروکلریک تولید می‌شود.

 

کاربرد های نوین آمونیوم کلراید:

با پیشرفت علم و فناوری، کاربرد های نشادر نیز گسترش یافته است. علاوه بر کاربرد های سنتی در کشاورزی، متالورژی و داروسازی، امروزه از نشادر در صنایع مختلفی مانند تولید باتری، مواد شوینده، و مواد غذایی نیز استفاده می‌شود.

 

آمونیوم کلراید ایرانی صنعتی

آمونیوم کلراید ایرانی صنعتی

 

چشم انداز آینده آمونیوم کلراید:

با توجه به اهمیت نشادر در صنایع مختلف، انتظار می‌رود که تقاضا برای این ماده در آینده نیز افزایش یابد.

محققان در تلاش هستند تا روش‌ های تولید نشادر را بهینه کرده و کاربرد های جدیدی برای آن پیدا کنند.

همچنین، با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست، تلاش می‌شود تا روش‌ های تولید نشادر با حداقل تأثیر بر محیط زیست توسعه یابد.

 

ایمنی و خطرات آمونیوم کلراید:

نشادر، با وجود کاربردهای گسترده در صنایع مختلف، ماده‌ای است که می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست ایجاد کند.

بنابراین، آشنایی با خطرات نشادر و رعایت نکات ایمنی هنگام کار با آن، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

 

خطرات تماس با نشادر:

تماس با پوست: تماس مستقیم نشادر با پوست می‌تواند باعث قرمزی، خارش، سوزش و در موارد شدیدتر، سوختگی شیمیایی شود.
تماس با چشم: تماس نشادر با چشم می‌تواند باعث آسیب جدی به قرنیه، التهاب و حتی نابینایی شود.
استنشاق بخارات: استنشاق بخارات نشادر می‌تواند باعث سرفه، تنگی نفس، تحریک گلو و بینی، و در موارد شدیدتر، مشکلات تنفسی مانند ادم ریوی شود.
بلعیدن: بلعیدن نشادر می‌تواند باعث سوختگی شدید دهان، مری و معده، تهوع، استفراغ و آسیب به اندام‌ های داخلی شود.

 

خطرات زیست محیطی:

آلودگی آب: رهاسازی نشادر در محیط زیست، به ویژه در آب‌ های سطحی و زیرزمینی، می‌تواند باعث آلودگی آب و آسیب به اکوسیستم‌ های آبی شود.
آلودگی خاک: نشادر می‌تواند خاک را اسیدی کرده و باعث کاهش حاصلخیزی خاک شود.

 

اقدامات ایمنی هنگام کار با نشادر:

استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام کار با نشادر، استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش، عینک ایمنی، ماسک و لباس محافظ ضروری است.

تهویه مناسب: محیط کار با نشادر باید دارای تهویه مناسب باشد تا غلظت بخارات نشادر در هوا کاهش یابد.

جلوگیری از تماس با پوست و چشم: از تماس مستقیم نشادر با پوست و چشم خودداری کنید و در صورت تماس، بلافاصله ناحیه آلوده را با آب فراوان شستشو دهید.

نگهداری ایمن: نشادر را در ظروف در بسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.

آموزش کارکنان: کارکنانی که با نشادر کار می‌کنند، باید به طور کامل در مورد خطرات این ماده و روش‌های کار ایمن با آن آموزش ببینند.

 

کمک‌ های اولیه:

تماس با چشم: چشم را به مدت حداقل 15 دقیقه با آب فراوان شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید.

استنشاق: فرد آسیب‌دیده را به هوای آزاد منتقل کنید و در صورت لزوم، به او کمک‌های تنفسی بدهید.

بلعیدن: به فرد آسیب‌دیده آب ندهید و بلافاصله با مرکز مسمومیت تماس بگیرید.

تماس با پوست: ناحیه آلوده را با آب فراوان و صابون شستشو دهید.

 

نشادر یک ترکیب شیمیایی پرکاربرد با نام‌ های مختلف است که در صنایع مختلف به‌ ویژه در کشاورزی، داروسازی، و صنایع غذایی کاربرد دارد.

این ماده به دلیل خواص شیمیایی منحصر به فرد خود، نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کند.

به عنوان مثال، در صنعت کشاورزی به‌عنوان کود استفاده می‌شود و در صنعت داروسازی به‌ عنوان عامل تنظیم‌ کننده pH مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین، نشادر در صنعت غذایی به‌عنوان نگهدارنده و افزودنی کاربرد دارد.

در کارخانه تولیدی الوند شیمی نصر، به‌عنوان یکی از پیشروان در تولید و توزیع مواد شیمیایی، از نشادر به‌ صورت گسترده در فرآیند های تولیدی استفاده می‌شود.

با شناخت خواص و کاربردهای نشادر، می‌توان از آن به‌ صورت ایمن و موثر بهره‌ برداری کرد.

 

 

 

                                                              لوگو الوند شیمی نصر

                                                                    لوگو الوند شیمی نصر

تلفن تماس الوند شیمی نصر  

                                                                   021-77094071                                                                       

                                                            021-77094072                                                                

021-77094073    

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *